AIDS'e neden olan HIV’in (Human Immunodeficiency Virus) 20 Mayıs 1983'te keşfedilmesinin üzerinden çeyrek yüzyıl geçti, ancak tüm masraflı araştırmalara ve aşı vaatlerine rağmen AIDS'e halen çare bulunamadı. Paris'te HIV'in bulunmasının 25. yıldönümü dolayısıyla düzenlenen konferansın açılışında konuşan HIV'in "babalarından" biri olarak kabul edilen Luc Montagnier, "Bu yıldönümü kutlama değil, anma töreni... Çünkü virüs hala burada" dedi.
Pasteur Enstitüsünde toplanan yüzlerce uzmana yaptığı konuşmada Montagnier, "Sizinle, virüsün bulunmasının 25. yıldönümünü anmayı değil, AIDS'in sona erişini kutlamak isterdim" diye konuştu. Montagnier, "bazı şeylerin daha hızlı ilerlemediğinden ve araştırmacıların yenilikçi olmamasından" da yakındı.
HIV'in diğer "babası" Gallo da, "Çok büyük ilerlemeler kaydedildi, ancak büyük hatalar da yapıldı. Daha yapılacak çok şey var" dedi. Üç gün sürecek konferansta Montagnier ve Gallo, iş arkadaşı ve dost olduklarını belirterek, rekabetin yaratıcılığı artırdığını da vurguladı.
HIV'in öyküsü
HIV'in öyküsü, 5 Haziran 1981'de Atlanta'daki Hastalık Kontrol Merkezinin (HKM) 5 eşcinselde genellikle bağışıklık sistemi çökmüş kişilerde görülen ender bir zatürree türüne rastlamasıyla başladı.
1982'de hastalığa "Acquired Immune Deficiency Syndrome"un (Edinilmiş Bağışıklık Yetmezliği Sendromu) kısaltılması olan "AIDS" adı verildi. HKM, hastalığın cinsel ilişki ve kan yoluyla bulaştığını saptadı. 20 Mayıs 1983'te Luc Montagnier başkanlığında Paris'teki Pasteur Enstitüsünden bilim adamlarının Amerikan "Science" dergisinde yayımlanan araştırmasında hastalığa neden olan yeni virüs "tasvir edildi" ve bir hastadan alınan virüse, lenf bezinin büyümesine yol açtığı için önce LAV (Lymphadenopathy Associated Virus-Lenf bezinin büyümesiyle ilgili virüs) adı verildi.
Sonraki yıl Robert Gallo'nun Amerikalı ekibi, virüsün AIDS'in nedeni olduğunu keşfedip HTLV-II (Human T-Lymphotic Virus type 1,2,3 - İnsan T-Lenfosit Virüsü tip 1,2,3) olarak adlandırdı. Gallo ve ekibi yeni tanımladıkları bu virüse benzeyen diğer virüsleri de ayırarak ayrılan virüslere HTLV-I ve HTLV-II isimlerini verdi. Yeni tanımlanan bu virüsün etiketlenmesinden sonra Uluslararası Virüs Sınıflandırma Komitesi, virüsün adını Human Immuno Deficiency Virus (İnsan Bağışıklığı Yetmezliği Virüsü) HIV olarak belirledi.
Bunun ardından Amerikan Gıda ve İlaç Dairesinden (FDA) Margaret Heckler, "2 yıl içinde test edilmesi için bir aşının geliştirileceğini umuyoruz" dedi. Benzer vaatler Heckler'dan sonra da geldi, ancak havada kaldı.
AIDS’in kökeni
Afrika'daki bazı maymunların taşıdığı bir virüsün insanlarda rastlanan HIV'e çok benzemesi nedeniyle AIDS'in kökeni hakkındaki en geçerli görüş, hastalığın Afrika kökenli olduğu. Bilimsel tahminler, maymunlarda rastlanan virüsün doğal ortamda organizmalar içinde yaşamını sürdürerek, mutasyon geçirdiği ve buradan da insanlara geçtiği üzerinde yoğunlaşıyor.
Bir başka görüş ise virüsün biyolojik silah olarak üretilmek istendiği, fakat sonucun etkisi uzun sürede görüldüğü için araştırmalara devam edilmediği ve laboratuvar dışına çıkarılarak insanlara bulaştırıldığı yönünde. Yeşil maymunların Afrika'nın çoğu bölgesinde yenmesi nedeniyle virüsün maymunlardan insana iyi pişmemiş etlerden, meydana gelebilecek kesik gibi yaralardan bulaşmış olabileceği de düşünülüyor.
Milyarlarca dolar harcanıyor
ABD'nin Harvard Üniversitesinden Bruce Walker, dünyada AIDS araştırmaları için her yıl yaklaşık bir milyar dolar harcandığını, ancak halen 25 milyondan fazla kişinin ölümüne neden olan AIDS'e karşı kesin bir aşı bulunamadığını belirtti.
En çok test edilen ve en fazla umut vadeden aşı ise fiyaskoyla sonuçlandı. Bu aşının klinik deneylerini Merck laboratuvarıyla birlikte finanse eden ABD Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü, Eylül 2007'de araştırmaya son vereceğini açıkladı. Veriler, bu aşının HIV'in bulaşmasını hiçbir şekilde engellemediğini göstermişti.
Kolayca değişime uğrama ve uyum sağlama özelliğine sahip HIV'i "yenememenin" nedeninin, bu virüsün diğer virüslerle kıyaslandığında alışılmadık özelliklere sahip olmasından kaynaklandığı belirtiliyor. Sıkıca paketlenmiş bir genetik yapıya ve protein kılıfına sahip HIV'e karşı ilaçlar, HIV taşıyan yetişkinlere ve çocuklara veriliyor, virüsün anneden çocuğa geçmesini engellemek için de kullanılabiliyor.
Yapılan araştırmalar, AIDS'in ortaya çıkma süresinin ortalama 6 ila 8 yıl olduğunu ortaya koyuyor. Şimdiye dek 40 milyona yakın kişinin AIDS hastası olduğu ya da HIV taşıdığı, hastalığın yaklaşık 25 milyon kişinin ölümüne yol açtığı tahmin ediliyor.
AIDS'in dünyada kamuoyunda hızlı tanınmasında etkili olan ilk isim, Amerikalı sinema oyuncusu Rock Hudson oldu. Kasım 1925'te doğan Hudson, Ekim 1985'te bu hastalıktan yaşamını yitirdi. Sovyet-Rus baleti, Mart 1938 doğumlu Rudolf Nureyev de Ocak 1993'te bu hastalığın kurbanı oldu. İngiliz popçu Queen grubu solisti, Eylül 1946 doğumlu Freddie Mercury de Kasım 1991'de AIDS'ten ölen ünlülerden.
Pasteur Enstitüsünde toplanan yüzlerce uzmana yaptığı konuşmada Montagnier, "Sizinle, virüsün bulunmasının 25. yıldönümünü anmayı değil, AIDS'in sona erişini kutlamak isterdim" diye konuştu. Montagnier, "bazı şeylerin daha hızlı ilerlemediğinden ve araştırmacıların yenilikçi olmamasından" da yakındı.
HIV'in diğer "babası" Gallo da, "Çok büyük ilerlemeler kaydedildi, ancak büyük hatalar da yapıldı. Daha yapılacak çok şey var" dedi. Üç gün sürecek konferansta Montagnier ve Gallo, iş arkadaşı ve dost olduklarını belirterek, rekabetin yaratıcılığı artırdığını da vurguladı.
HIV'in öyküsü
HIV'in öyküsü, 5 Haziran 1981'de Atlanta'daki Hastalık Kontrol Merkezinin (HKM) 5 eşcinselde genellikle bağışıklık sistemi çökmüş kişilerde görülen ender bir zatürree türüne rastlamasıyla başladı.
1982'de hastalığa "Acquired Immune Deficiency Syndrome"un (Edinilmiş Bağışıklık Yetmezliği Sendromu) kısaltılması olan "AIDS" adı verildi. HKM, hastalığın cinsel ilişki ve kan yoluyla bulaştığını saptadı. 20 Mayıs 1983'te Luc Montagnier başkanlığında Paris'teki Pasteur Enstitüsünden bilim adamlarının Amerikan "Science" dergisinde yayımlanan araştırmasında hastalığa neden olan yeni virüs "tasvir edildi" ve bir hastadan alınan virüse, lenf bezinin büyümesine yol açtığı için önce LAV (Lymphadenopathy Associated Virus-Lenf bezinin büyümesiyle ilgili virüs) adı verildi.
Sonraki yıl Robert Gallo'nun Amerikalı ekibi, virüsün AIDS'in nedeni olduğunu keşfedip HTLV-II (Human T-Lymphotic Virus type 1,2,3 - İnsan T-Lenfosit Virüsü tip 1,2,3) olarak adlandırdı. Gallo ve ekibi yeni tanımladıkları bu virüse benzeyen diğer virüsleri de ayırarak ayrılan virüslere HTLV-I ve HTLV-II isimlerini verdi. Yeni tanımlanan bu virüsün etiketlenmesinden sonra Uluslararası Virüs Sınıflandırma Komitesi, virüsün adını Human Immuno Deficiency Virus (İnsan Bağışıklığı Yetmezliği Virüsü) HIV olarak belirledi.
Bunun ardından Amerikan Gıda ve İlaç Dairesinden (FDA) Margaret Heckler, "2 yıl içinde test edilmesi için bir aşının geliştirileceğini umuyoruz" dedi. Benzer vaatler Heckler'dan sonra da geldi, ancak havada kaldı.
AIDS’in kökeni
Afrika'daki bazı maymunların taşıdığı bir virüsün insanlarda rastlanan HIV'e çok benzemesi nedeniyle AIDS'in kökeni hakkındaki en geçerli görüş, hastalığın Afrika kökenli olduğu. Bilimsel tahminler, maymunlarda rastlanan virüsün doğal ortamda organizmalar içinde yaşamını sürdürerek, mutasyon geçirdiği ve buradan da insanlara geçtiği üzerinde yoğunlaşıyor.
Bir başka görüş ise virüsün biyolojik silah olarak üretilmek istendiği, fakat sonucun etkisi uzun sürede görüldüğü için araştırmalara devam edilmediği ve laboratuvar dışına çıkarılarak insanlara bulaştırıldığı yönünde. Yeşil maymunların Afrika'nın çoğu bölgesinde yenmesi nedeniyle virüsün maymunlardan insana iyi pişmemiş etlerden, meydana gelebilecek kesik gibi yaralardan bulaşmış olabileceği de düşünülüyor.
Milyarlarca dolar harcanıyor
ABD'nin Harvard Üniversitesinden Bruce Walker, dünyada AIDS araştırmaları için her yıl yaklaşık bir milyar dolar harcandığını, ancak halen 25 milyondan fazla kişinin ölümüne neden olan AIDS'e karşı kesin bir aşı bulunamadığını belirtti.
En çok test edilen ve en fazla umut vadeden aşı ise fiyaskoyla sonuçlandı. Bu aşının klinik deneylerini Merck laboratuvarıyla birlikte finanse eden ABD Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü, Eylül 2007'de araştırmaya son vereceğini açıkladı. Veriler, bu aşının HIV'in bulaşmasını hiçbir şekilde engellemediğini göstermişti.
Kolayca değişime uğrama ve uyum sağlama özelliğine sahip HIV'i "yenememenin" nedeninin, bu virüsün diğer virüslerle kıyaslandığında alışılmadık özelliklere sahip olmasından kaynaklandığı belirtiliyor. Sıkıca paketlenmiş bir genetik yapıya ve protein kılıfına sahip HIV'e karşı ilaçlar, HIV taşıyan yetişkinlere ve çocuklara veriliyor, virüsün anneden çocuğa geçmesini engellemek için de kullanılabiliyor.
Yapılan araştırmalar, AIDS'in ortaya çıkma süresinin ortalama 6 ila 8 yıl olduğunu ortaya koyuyor. Şimdiye dek 40 milyona yakın kişinin AIDS hastası olduğu ya da HIV taşıdığı, hastalığın yaklaşık 25 milyon kişinin ölümüne yol açtığı tahmin ediliyor.
AIDS'in dünyada kamuoyunda hızlı tanınmasında etkili olan ilk isim, Amerikalı sinema oyuncusu Rock Hudson oldu. Kasım 1925'te doğan Hudson, Ekim 1985'te bu hastalıktan yaşamını yitirdi. Sovyet-Rus baleti, Mart 1938 doğumlu Rudolf Nureyev de Ocak 1993'te bu hastalığın kurbanı oldu. İngiliz popçu Queen grubu solisti, Eylül 1946 doğumlu Freddie Mercury de Kasım 1991'de AIDS'ten ölen ünlülerden.
Yorumlar